Als het hart faalt

Een gezond hart is een krachtige pomp die het bloed in het lichaam rondstuwt. Dat bloed voorziet het lichaam vervolgens van zuurstof en voedingsstoffen. Bij hartfalen of hartzwakte heeft het hart moeite om het bloed door het lichaam rond te pompen. De bloedpomp presteert dan ondermaats en voldoet dus niet meer aan de behoeften van het lichaam. Hartfalen ontstaat doordat het hart een beschadiging opliep of langdurig overbelast werd. Mogelijke oorzaken zijn: vernauwing van de kransslagaders, hoge bloeddruk, aantasting van de hartkleppen, hartritmestoornissen en aantasting van de hartspier, bijvoorbeeld door infectie, alcohol of giftige stoffen. Hartfalen is een ernstige chronische aandoening die in de loop der tijd kan verergeren. De progressie van hartfalen varieert van persoon tot persoon. De behandeling van hartfalen bestaat uit een combinatie van geneesmiddelen en een gezonde levenswijze.

Een transplantatie

Als het hartfalen zo ver gevorderd is dat de functie van het hart ernstig tekort schiet, dan spreken we van een terminaal hartfalen. In dat geval kan een harttransplantatie overwogen worden. Een harttransplantatie kan een oplossing bieden voor patiënten met terminaal hartfalen bij wie alle klassieke behandelingen zoals geneesmiddelen, klepchirurgie, en andere cardiologische interventietechnieken uitgeput zijn en bij wie de levensverwachting zonder transplantatie uiterst klein is. Hiervoor moet wel aan een aantal strikte voorwaarden voldaan worden. Het aantal donorharten is beperkt en moet dus goed gebruikt worden. 

Andere oplossing: de hartpomp

Niet iedereen kan geholpen worden met een transplantatie, onder meer doordat de donorvraag groter is dan het donoraanbod. Wanneer er niet meteen een donorhart beschikbaar is, kan een mechanische hartpomp – of VAD (Ventricular Assist Device) – gebruikt worden als een ‘brug naar transplantatie’. Zo’n mechanische hartpomp wordt ook gebruikt als een ‘brug naar herstel’: om een verzwakte hartspier een tijdje rust te geven en als alternatief voor harttransplantatie. Een mechanische hartpomp helpt het verzwakte hart om bloed naar het lichaam te pompen, zodat alle organen opnieuw voldoende zuurstofrijk bloed krijgen. Een mechanische hartpomp is een veelbelovende techniek die al volop wordt toegepast, maar nog in ontwikkeling is.

Recente cijfers

Het aantal mensen in België op de wachtlijst voor een hart in 2022 bedroeg 83 (actieve wachtlijst op 31 december van dat jaar). In vergelijking met het voorgaande jaar (52 in 2021) kende het aantal harttransplantaties terug een lichte stijging. Zo vonden er in 2022 in België 63 harttransplantaties plaats. Er werden dat jaar geen hart-longtransplantaties verricht.